De moeite waard

Een vriendschap kan erg intens worden als de dood continu op de loer ligt. Vier uur lijkt een lange tijd, maar als je geen tijd te verliezen hebt, is het niets. Ik merk slechts aan lichamelijke ongemakken dat er veel tijd verstrijkt; mijn rug doet pijn door de oncomfortabele stoelen in de bezoekruimte, mijn armen worden lam door het continu vasthouden van een ouderwetse, zware telefoonhoorn, ik moet naar de wc en mijn maag rommelt.

Het eerste wat Jamie doet als hij bij me wordt gebracht voor het bezoek is controleren hoe laat het is. Als ze ook maar vijf minuten van onze bezoektijd afsnoepen, protesteert hij hevig. Die tijd is van hem. Tijd is in de bezoekruimte van onschatbare waarde. Als hij een datum krijgt, zo zegt hij, gaat hij vanaf dat moment weigeren te douchen, weigeren naar 'recreatie' te gaan, weigeren om wat dan ook te doen dat tijd kost. Vanaf dat moment wil hij enkel nog bezig zijn met schrijven. Hij geeft aan van plan te zijn alle andere contacten af te breken en zich alleen nog op mij te willen focussen.

Zijn aanstaande dood lijkt hem geen angst meer aan te jagen. Hij spreekt er zonder moeite over. De momenten waarop hij tranen in zijn ogen krijgt, zijn de momenten waarin hij stilstaat bij de impact die het hele gebeuren op mij zal hebben. Hij speelt met de gedachte van spijt dat hij me ooit terugschreef. Ik druk hem op het hart dat hij zo niet mag denken. Ik heb nog nooit een seconde spijt gehad.

Hij vraagt me of ik na zijn dood opnieuw met een van zijn lotgenoten zal gaan schrijven. Ik geef aan dat ik dat niet weet en dat ik dat waarschijnlijk pas weet als alles voorbij is. Hij is bang dat ik de verkeerde zal treffen, iemand die misbruik van me zal maken. Ik heb me voorgenomen om hem volgende week te vragen of hij iemand kan aanraden. Iemand die er alleen voor staat en steun nodig heeft. Als ik het kan.

Lichamelijke pijn lijkt hem niet veel meer te doen. Als hij mij zijn rauwe knieën laat zien, verkrampt mijn maag. Het aanzicht alleen al doet pijn. Jamie heeft andere dingen om zich druk over te maken.

Er wordt ook veel gelachen. We vertellen elkaar anekdotes en hebben plezier. Bij tijd en wijle leg ik mijn hand tegen het glas om maar zo dichtbij mogelijk te zijn. Ik kan het moeilijk verkroppen dat ik hem pas zal mogen aanraken als hij straks dood is. Hij kent al twintig jaar geen liefdevolle aanraking meer.

We fantaseren over hoe het zou zijn als ik hem hier weg kon halen. Plezierige gedachten die nooit werkelijkheid zullen worden, maar die wel verlichting brengen.

Als de melding komt dat de tijd bijna op is, intensiveert het gesprek nog verder. We spreken onze gevoelens van liefde en vriendschap voor elkaar uit en proberen afscheid te nemen. Het werkelijke weglopen vind ik een hel.

Ondanks alles is het niet de ellende die de boventoon voert. Jamie is vrolijk, uitgelaten bijna. Voor mijn eerste bezoek heeft hij drie nachten niet geslapen van de spanning, maar hij is scherp, lacht veel, houdt me voor de gek en maakt grappen. Heel af en toe is het eventjes alsof we gewoon ergens in een café zitten en een gezellige middag hebben.

Het is het waard.